دانلود,پاورپوینت بررسی مدل های کمی در شهرسازی  مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP),pptx
 
بخشی از مطلب  
 
ارزیابی عملکرد شهر جدید گلبهار با استفاده از روش ارزیابی فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
 
 
عملکرد شهر جدید گلبهار
 
در این مقاله عملکرد شهر جدید گلبهار با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی ، مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش ارزیابی AHP با توجه به مزایای آن از جمله امکان استفاده از شاخص های کمی و کیفی به طور همزمان، قابلیت کنترل سازگاری قضاوت ها، و امکان به کارگیری نظرات گروهی، برای ارزیابی عملکرد این شهر جدید انتخاب شده است. به منظور تدوین شاخص های ارزیابی، ابتدا به بررسی نظریه های مرتبط با "تمرکززدایی از شهرهای بزرگ از طریق ایجاد اجتماعات جدید" پرداخته شده، سپس اهداف و دلایل ایجاد شهرهای جدید در ایران و اهدان و دلایل ایجاد شهر جدید گلبهار بررسی و هفت شاخص برای ارزیابی عملکرد شهر جدید گلبهار انتخاب شده است. در این روش، ضریب اهمیت شاخص ها محاسبه و بر اساس آن، ضریب اهمیت گزینه ها شنا سایی و اعمال گردیده و با استفاده از امتیاز نهایی گزینه ها، میزان موفقیت شهر جدید گلبهار تعیین شده است. در انتها، میزان موفقیت به تفکیک شاخص های بکار گرفته شده مورد بحت قرار گرفته است. 
 
دلایل و اهداف ایجاد شهر جدید گلبهار 
 
شناخت منطقه شهری مشهد در سال 1366 در چارچوپ  طرح توسعه و عمران و حوزه نفوذ شهر مشهد آغاز گردید؛ با توجه به اینکه توسعه در منطقه شهری مشهد دارای کیفیت بسیار نازل شهرنشینی است و مشکلات زیست محیطی به وجود آورده است و همچنین حضور مادرشهر مشهد برکمیت اسکان جمعیت در مراکز خرد پیرامونی آن تاثیر گذاشته و بازدهی فعالیت های اقتصادی در آن دسته از مراکز جمعیتی که همسو با اقتصاد مادرشهر حرکت می کردند را افزایش داده است، ساماندهی و کنترل اقمار خودرو آن با هدف توزیع متناسب جمعیت در منطقه شهری مشهد ضروری به نظر می رسد که بدین منظور، الکوهایی جهت ساماندهی منطقه شهری مشهد در طرح جامع ارائه شده است و در نهایت با توجه به مطالعات انجام گرفته، الکوی توسه نابپوسته برای ساماندهی منطقه شهری مشهد انتخاب گردید. 
 
جهت چگونگی توزیع جمعیت در الگوی توسه ناپیوسته، راه حل ایجاد شهرهای جدید به دلیل مزایای زیر انتخاب گردید: 
 
•    ایجاد امکان مداخله ضروری و مؤثر دولت در ساماندهی منطقه شهری مشهد 
•    ایجاد امکان مداخله ضروری و مؤثر دولت در برنامه ریزی، هدایت و کنترل توسعه با توجه به مالکیت دولت بر اراضی شهرهای جدید 
•    امکان کنترل آثار و عوارض شهرنشینی بر روی اراضی کشاورزی و سایر ارزش های محیطی 
•    امکان خودکفایی بیشتر شهرهای جدید با توجه به مقیاس جمعیتی آنها 
 
برای مکانیابی نواحی مناسب برای ایجاد شهرهای جدید اقماری مشهد، 9 گزینه مدنظر قرار کرفت و به وسیله شاخص هایی مورد ارزیابی قرار گرفت تا از میان آنها گزینه مناسب انتخاب کردد، در نهایت دو گزینه ´´محور قو جان´´ و ´´ ناحیه سنگ بست´´)گزینه 1 و 4 ) مناسب تشخیص داده شد و مطالعات لازم برای ایجاد دو شهر جدید اقماری به نام های ´´گلبهار و ´´بینالود´´ به ترتیب در محور قوچان و ناحیه سنگ بست آغاز گردید. نقشه 1 ، پنج گزینه مورد نظر را نشان میدهد. 
اهدان کلان شهر جدید گلبهار، براساس محدودیت ها و امکانات موجود سه عرصه شهر مشهد، منطقه شهری مشهد، و حوزه مطالعاتی کشف رود تکل کرفته است. زمینه های ایجاد شهر جدید گلبهار عبارتند از:
 
•    اجرای بخشی از سیاست های تمرکززدایی شهر مشهد 
•    تحقق بخشی از سیاست های ساماندهی منطقه شهری مشهد
•     تحقق بخشی از سیاست های پشتیبانی دهنده و احیاء 
قابلیت های منطقه ای 
در چارچوپ زمینه های فوق، اهداف اصلی شهر جدید گلبهار عبارتند از: 
الف . ایجاد مرکزیتی به منظور جذب و اسکان بخشی از سرریز جمعیتی شهر مشهد و منطقه شهری مشهد 
ب . ایجاد مرکزیتی به منظور ارائه خدمات عالی و تخصصی پشتیبانی کننده در منطقه. 
 
به منظور دستیابی به اهداف فوق، سیاست ها و زمینه های فعالیت شهر جدید گلبهار به شرح زیر در نظر کرفته شد: 
    استقرار کارکاه های صنعتی الکترونیک، سردخانه، مواد غذا یی )غیر آلوده کننده)، ساختمانی، و درب و پنجره سازی در شهر 
    استقرار فعالیت های آموزش عالی و تحقیقاتی، بخصوص در زمینه کشاورزی 
    ایجاد بیمارستان ها و درمانگاه های عمومی و تخصصی به منظور ارائه خدمات بهداشتی در سطح منطقه مطالعاتی حوزه کشف رود. 
شاخص های ارزیابی عملکرد شهرجدید گلبهار 
در نهایت، با توجه به موارد فوق، هفت شاخص الف) نسبت جمعیت شهر جدید گلبهار به جمعیت شهر مشهد ب) سرانه کاربری فضای سبز و تفریحی ج) وضعیت امکانات ارتباطی بین شهر جدید گلبهار و مشهد د) میزان خوداتکائی شهر جدید گلبهار ه) تعداد دانشجویان دانشگاه های شهر جدید گلبهار و) وضعیت امکانات خدماتی . رفاهی  ز) میزان پیشرفت فیزیکی طرح ، برای ارزیابی عملکرد شهر جدید گلبهار انتخاب کردیده و میزان این شاخص ها در دوگزینهA )سناریوی مطلوب مطالعات شهر جدید گلبهار و B)وضع موجود  مورد بررسی قرار گرفته است. 
از میان شاخص های فوق، میزان دو شاخص (ج) و (و) از طریق تکنیکهای پرسشنامه ای محاسبه گردیده است. بدین صورت که به این دو شاخص در ´´سناریوی مطلوب´´ نمره 10 داده شده است و در گزینه "وضع موجود" نیز از شهر وندان کلبهاری خواسته شده است به وضعیت امکانات ارتباطی و وضعیت امکانات خدماتی رفاهی شهر جدید گلبهار از 0 تا 10 نمره بدهند. سایر شاخص ها نیز در گزینه ´´سناریوی مطلوب´´ براساس پیش بینی های مطالعات طرح جامع، طرح تفصیلی و طرح عمران و نوسازی شهر جدید گلبهار و همچنین طرح توسعه و عمران و حوزه نفوذ شهر مشهد و در گزینه "وضع موجود" براساس آخرین آمارگیری ها و برداشتهای کالبدی و همچنین نقشه های GIS به روز شده توسط شرکت عمران شهر جدید گلبهار محاسبه گردیده است. جدول 3 که به ما تریس ارزیابی نیز معروف است، ارزش هر یک از گزینه ها را در ارتباط با هر یک از شاخص ها نشان می دهد.